[ Pobierz całość w formacie PDF ]

przejaw obojętności, jest to rzecz bardzo zła? Na pewno wiesz, że gdy jakiegoś człowieka nie można
uleczyć z chodzenia do kościoła, to najlepiej wysłać go w sąsiednią okolicę, by póty szukał kościoła,
który by mu "dogadzał", aż stanie się wybrednym smakoszem i znawcą kościołów.
Powody są oczywiste. Po pierwsze, parafialna organizacja powinna być zawsze atakowana,
ponieważ będąc jednością miejsca, a nie upodobań, jednoczy w ten sposób zgodnie z wolą
Nieprzyjaciela ludzi różnych klas i psychiki. Natomiast zasada kongregacyjna czyni z każdego
kościoła rodzaj klubu i ostatecznie - jeśli wszystko idzie dobrze - koterię lub stronnictwo. Po drugie,
poszukiwanie "odpowiedniego" kościoła czyni z człowieka krytyka, wtedy gdy Nieprzyjaciel pragnie w
nim widzieć ucznia. Od człowieka świeckiego oczekuje On w kościele postawy, która wprawdzie
może być krytyczna w znaczeniu odrzucania tego, co fałszywe i nieprzydatne, lecz która ma być
bezkrytyczna przez to, że nie traci czasu na szerokie i długie roztrząsanie w myśli powodów, dla
których to czy owo zostało odrzucone, lecz raczej w skupieniu i pokornej gotowości otwiera się na
przyjęcie wszelkiego dobra, które mu podają. (Sam widzisz, jak On się poniża, jaki jest
- 22 -
nieuduchowiony, jak beznadziejnie wulgarny.) Ta postawa stwarza specjalnie w czasie kazań - stan
niezwykle niesprzyjający dla całej naszej polityki, w którym owe nudziarstwa mogą rzeczywiście
trafić do ludzkiej duszy. Nie ma prawie kazania ani książki, która nie byłaby dla nas niebezpieczna,
jeśli zostanie przyjęta w tym usposobieniu. Proszę więc, rusz się i jak najprędzej poślij tego durnia
na obchód sąsiednich kościołów. Rejestr twoich ostatnich poczynań nie daje nam zbyt wiele
zadowolenia.
W naszym biurze ewidencyjnym zasięgnąłem informacji o dwu kościołach w najbliższym
sąsiedztwie - obydwa zasługują na uwagę. W pierwszym z nich proboszcz tak gorliwie zajął się
rozwadnianiem prawd wiary, by je uczynić łatwiejszymi dla niedowierzającej, jak przypuszczam, i
ciężko myślącej kongregacji, że obecnie zaskakuje on parafian swą własną niewiarą, a nie na
odwrót. W niejednej duszy podkopał już chrześcijaństwo. Jego prowadzenie nabożeństw jest również
godne podziwu. W celu zaoszczędzenia świeckim wszelkich "trudności , zaniechał lekcjonarza i
naznaczonych psalmów, i obecnie, nie zdając sobie z tego sprawy, kręci nieustannie kołowrotek
swych piętnastu ulubionych psalmów i dwudziestu ulubionych lekcji. W tym stanie rzeczy nie grozi
nam niebezpieczeństwo, żeby jakaś prawda, która jemu lub jego owczarni nie jest jeszcze dobrze
znana, dotarła kiedykolwiek do ich świadomości przez Pismo Z
więte. Ale może twój pacjent nie jest
na tyle głupi - lub jeszcze nie - by kościół ten mógł nam przynieść pożytek?
W drugim kościele mamy Fr. Spike'a. Ludzie chcący ogarnąć zakres jego poglądów bywają
często zakłopotani; nie mogą pojąć, dlaczego jednego dnia jest on prawie komunistą, a następnego
dnia jest niedaleki od pewnego rodzaju teokratycznego faszyzmu - jednego dnia jest scholastykiem,
by w następnym przeczyć prawie zupełnie wartości ludzkiego rozumu - jednego dnia nurza się w
polityce, a nazajutrz głosi, że wszystkie państwa tego świata w równej mierze "podlegają sądowi".
My naturalnie widzimy ogniwo wiążące te sprzeczności; jest nim niechęć do ludzi i przekora. Ten
człowiek nie potrafi głosić czegokolwiek, co nie jest obliczone na poruszenie, urażenie, zakłopotanie
albo upokorzenie swych parafian i ich przyjaciół. Kazanie, na które ci ludzie mogliby się zgodzić,
byłoby dla niego tak nudne jak oklepany poemat w ich wykonaniu. Jest w nim również pewna
obiecująca skaza nieuczciwości; można go skusić, aby mówił "Kościół naucza...", podczas gdy w
rzeczywistości myśli: "Jestem tego prawie pewien, że czytałem ostatnio u Maritaine'a czy u kogoś
podobnego". Ale muszę cię ostrzec, iż posiada on jedną fatalną wadę: on naprawdę wierzy. A to
może jeszcze wszystko popsuć.
Lecz istnieje jedna korzystna okoliczność, wspólna obu kościołom - oba są kościołami
partykularnymi. Zdaje się, iż ostrzegałem cię uprzednio, że o ile nie da się utrzymać pacjenta z dala
od Kościoła, to należy go przynajmniej związać mocno z jakimś stronnictwem w Kościele. Nie myślę
tu o jakimś odłamie na tle prawdziwie doktrynalnym; w tych sprawach im bardziej jest obojętny,
tym lepiej. Poza tym przy wytwarzaniu złośliwości nie liczymy w pierwszym rzędzie na kwestie
doktrynalne. Prawdziwa uciecha to wytworzenie nienawiści między tymi, którzy mówią "msza", a
tymi, którzy mówią "święta komunia", gdy równocześnie żadna ze stron nie potrafiłaby na przykład
wyjaśnić różnicy między doktryną Hookera a Tomasza z Akwinu, w sposób, który ostałby się krytyce
bodaj przez pięć minut. A jakiż cudowny grunt dla naszej działalności stanowią takie skądinąd
obojętne rzeczy, jak świece, szaty i inne podobne drobiazgi. Usunęliśmy prawie zupełnie z
świadomości ludzkiej to, czego ten tak bardzo dla nas szkodliwy kaznodzieja Paweł nauczał swego
czasu o pokarmach i innych nieistotnych rzeczach - mianowicie, iż człowiek bez skrupułów winien się
zawsze liczyć w postępowaniu z człowiekiem skrupulatnym. Wydawałoby się, że aktualność tej
zasady jest dla nich jak najbardziej oczywista. Można by się spodziewać, że zobaczysz człowieka
"Niskiego Kościoła" klękającego i żegnającego się z obawy, by nie zgorszyć delikatnego sumienia
brata z "Wysokiego Kościoła" brakiem religijnego uszanowania; i przeciwnie, członka "Wysokiego
Kościoła" wstrzymującego się od tych oznak czci w obawie, by nie zawieść swego brata z "Niskiego
Kościoła" do bałwochwalstwa.
I tak by istotnie było, gdyby nie nasz nieustanny wysiłek. Bez niego rozmaitość zwyczajów
anglikańskiego Kościoła mogłaby się stać istną cieplarnią chrześcijańskiego miłosierdzia i pokory.
Twój kochający stryj
Krętacz
XVII.
Mój drogi Piołunie
Lekceważenie, z jakim wyrażałeś się w twym ostatnim liście o obżarstwie jako sposobie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

kajaszek.htw.pl